Odkryj fascynujący świat „Psalmu stojących w kolejce” autorstwa Ernesta Brylla, który stał się nieoficjalnym hymnem „Solidarności”. Poznaj genezę utworu, jego znaczenie oraz rolę Krystyny Prońko w musicalu „Kolęda nocka”. Zgłębiaj reakcje władz PRL-u oraz wpływ, jaki ten utwór wywarł na pamięć społeczeństwa.
Ernest Bryll i jego twórczość
Ernest Bryll, uznawany za jednego z wybitnych polskich poetów i dramaturgów, ma na swoim koncie wiele znaczących utworów. Jego poezja często poruszała tematy związane z codziennymi zmaganiami Polaków, jak również z trudną rzeczywistością PRL-u. Wiersze Brylla, w tym „Psalm stojących w kolejce”, powstały na przełomie 1978 i 1979 r., co było okresem napięć politycznych i społecznych. W swojej twórczości Bryll często sięgał po motywy sakralne, co dodawało jego utworom głębi i uniwersalnego wymiaru.
Jego dzieła nie tylko odzwierciedlają współczesne mu realia, ale również stanowią cenne źródło historyczne. Bryll umiejętnie łączył w swoich utworach poezję z dramatem, co pozwalało na głębsze zrozumienie przedstawianych tematów. Ernest Bryll stworzył utwory, które stały się symbolem oporu wobec reżimu, jak „Psalm stojących w kolejce”. Jego prace są przykładem literatury zaangażowanej, która nie tylko opisuje rzeczywistość, ale również ją kształtuje.
Geneza „Psalmu stojących w kolejce”
„Psalm stojących w kolejce” to jeden z najbardziej znanych utworów Ernesta Brylla, który początkowo miał być jedynie wierszem. To dzieło odzwierciedla codzienne zmagania Polaków z PRL-owską rzeczywistością, szczególnie w kontekście problemów z zaopatrzeniem i wszechobecnych kolejek. Utwór ten odnosi się do trudnych warunków życia w PRL-u, gdzie codzienne zakupy zamieniały się w walkę o przetrwanie. Wiersz zawiera przesłanie o wytrwałości i nadziei na przyszłość, co czyni go uniwersalnym i ponadczasowym.
Przeznaczenie utworu – wiersz czy piosenka?
Początkowo „Psalm stojących w kolejce” nie miał być piosenką, lecz wierszem. Jednakże, z czasem nabrał on nowego wymiaru, stając się jednym z nieoficjalnych hymnów „Solidarności”. Wersja muzyczna utworu, wykonana przez Krystynę Prońko, nadała mu jeszcze większą siłę wyrazu. Połączenie tekstu z melodią Wojciecha Trzcińskiego sprawiło, że „Psalm” stał się bardziej dostępny dla szerszej publiczności, a jego przesłanie dotarło do serc wielu Polaków.
Okoliczności powstania wierszy Brylla
Wiersze Brylla, w tym „Psalm stojących w kolejce”, powstały w szczególnym czasie dla Polski. Był to okres przełomu lat 70. i 80., kiedy to w kraju narastały napięcia społeczne i polityczne. Sierpniowe wydarzenia 1980 r. na Wybrzeżu, strajki i masakra na Wybrzeżu były tłem dla twórczości Brylla. W takich okolicznościach poezja zyskiwała na znaczeniu, stając się formą wyrazu dla emocji i pragnień tłumu.
Musical „Kolęda nocka”
Musical „Kolęda nocka” to jedno z najbardziej znaczących dzieł muzycznych, które powstało na bazie tekstów Ernesta Brylla. Premiera musicalu miała miejsce 18 grudnia 1980 r. w Teatrze Muzycznym w Gdyni i od razu spotkała się z ogromnym zainteresowaniem. Musical był reakcją na sierpniowe wydarzenia 1980 r., a jego przesłanie o wolności i solidarności było bliskie sercom Polaków.
Premiera i sukces w Teatrze Muzycznym w Gdyni
Premiera „Kolędy nocki” w Teatrze Muzycznym w Gdyni była wydarzeniem o dużym zasięgu. Przyciągnęła ponad 50 tys. widzów, co świadczy o jej ogromnym sukcesie. Musical łączył w sobie elementy poezji, dramatu i muzyki, co sprawiało, że był nie tylko rozrywką, ale również ważnym głosem w debacie o wolności i prawach człowieka. W czasie, gdy Polska przeżywała trudne chwile, „Kolęda nocka” stała się symbolem nadziei i wytrwałości.
Rola Krystyny Prońko w musicalu
Krystyna Prońko, znana już przed premierą musicalu, odegrała kluczową rolę w „Kolędzie noce”. Jej wykonanie „Psalmu stojących w kolejce” stało się jednym z najbardziej pamiętnych momentów spektaklu. Prońko swoją interpretacją utworu wniosła do niego emocjonalną głębię, która poruszyła publiczność. Dzięki niej „Psalm” stał się jeszcze bardziej wyrazisty i zrozumiały, a Prońko zyskała uznanie jako jedna z najlepszych polskich artystek tamtego okresu.
Znaczenie „Psalmu stojących w kolejce”
„Psalm stojących w kolejce” stał się symbolem oporu wobec reżimu i pragnienia wolności. Utwór odzwierciedlał codzienne zmagania Polaków, a jednocześnie wskazywał na potrzebę solidarności i wspólnego działania. Tekst piosenki odnosił się do realiów PRL-owskiej rzeczywistości, ale również wyrażał pragnienie lepszego jutra. Jego znaczenie wykraczało poza granice muzyki, stając się ważnym elementem kultury i historii Polski.
Nieoficjalny hymn „Solidarności”
„Psalm stojących w kolejce” szybko zyskał status nieoficjalnego hymnu „Solidarności”. Jego przesłanie o walce o wolność i godność było bliskie sercom członków związku oraz wielu Polaków. Utwór stał się symbolem mobilizacji narodu w trudnych czasach. Dzięki swojej uniwersalności i sile wyrazu, „Psalm” stał się jednym z najważniejszych utworów w historii muzyki polskiej.
Przesłanie o wolności i nadziei
Przesłanie „Psalmu stojących w kolejce” to przede wszystkim apel o wolność i nadzieję na lepsze jutro. Utwór wyrażał pragnienie wytrwałości i walki o godność w trudnych czasach. Jego tekst, pełen emocji i głębokich refleksji, był inspiracją dla wielu Polaków, którzy w tych trudnych latach szukali wsparcia i otuchy. Dzięki swojej uniwersalności, „Psalm” pozostaje aktualny i poruszający do dziś.
Reakcja władz PRL-u na utwór
Reakcja władz PRL-u na „Psalm stojących w kolejce” była przewidywalna. Utwór, który wyrażał pragnienie wolności i solidarności, szybko znalazł się na liście utworów zakazanych. Po wprowadzeniu stanu wojennego, władze PRL-u starały się ograniczyć jego wpływ na społeczeństwo, obawiając się jego mobilizującego oddziaływania. Cenzura i zakazy były próbą uciszenia głosu oporu, jednak „Psalm” nadal znajdował drogę do serc Polaków.
Cenzura i zakaz po wprowadzeniu stanu wojennego
Po wprowadzeniu stanu wojennego, „Psalm stojących w kolejce” znalazł się na liście utworów zakazanych przez cenzurę PRL-u. Władze obawiały się jego mobilizującego wpływu na społeczeństwo. Zakazy i cenzura nie zatrzymały jednak popularności utworu, który nadal był wykonywany podczas nieoficjalnych spotkań i manifestacji. Jego przesłanie o wolności i nadziei na lepsze jutro pozostało aktualne i inspirujące dla wielu Polaków.
Wykonania i popularność utworu
„Psalm stojących w kolejce” cieszył się ogromną popularnością nie tylko wśród członków „Solidarności”, ale także w szerokich kręgach społeczeństwa. Utwór był wykonywany na wielu festiwalach, w tym na opolskim festiwalu, co dodatkowo przyczyniło się do jego rozgłosu. Wykonania na żywo podkreślały emocje i siłę przekazu utworu, który w trudnych czasach dawał nadzieję i mobilizował do działania.
Festiwale i występy po premierze
Po premierze „Kolędy nocki”, „Psalm stojących w kolejce” stał się jednym z najczęściej wykonywanych utworów na różnego rodzaju festiwalach i koncertach. Jego obecność na opolskim festiwalu była znaczącym momentem w historii polskiej muzyki. Publiczne występy Krystyny Prońko z tym utworem podkreślały jego emocjonalny i mobilizujący charakter, a jego przesłanie o wolności i solidarności trafiało do szerokiej publiczności.
Wpływ na pamięć społeczeństwa
„Psalm stojących w kolejce” wywarł trwały wpływ na pamięć społeczeństwa. Jego tekst, pełen głębokich refleksji i emocji, stał się symbolem walki o wolność i godność w trudnych czasach PRL-u. Jego przesłanie pozostaje aktualne do dziś, inspirowując kolejne pokolenia Polaków. Utwór ten jest przykładem tego, jak muzyka i poezja mogą odgrywać kluczową rolę w kształtowaniu świadomości narodowej i mobilizacji społeczeństwa w ważnych momentach historycznych.
Co warto zapamietać?:
- Ernest Bryll, wybitny polski poeta, stworzył „Psalm stojących w kolejce” w latach 1978-1979, odzwierciedlający trudną rzeczywistość PRL-u.
- Utwór stał się nieoficjalnym hymnem „Solidarności”, symbolizującym walkę o wolność i godność Polaków.
- Musical „Kolęda nocka”, oparty na tekstach Brylla, miał premierę 18 grudnia 1980 r. i przyciągnął ponad 50 tys. widzów.
- Reakcja władz PRL-u na „Psalm” obejmowała cenzurę i zakazy, jednak utwór nadal mobilizował społeczeństwo w trudnych czasach.
- „Psalm stojących w kolejce” pozostaje aktualny, inspirując kolejne pokolenia Polaków i wpływając na pamięć społeczeństwa.
